Theo BSCKI. Tô Thị Bích Nga - Phó Trưởng khoa Sức khỏe sinh sản, ung thư cổ tử cung (UTCTC) là bệnh lý ác tính của biểu mô lát (biểu mô vảy) hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung, thường gặp từ độ tuổi 30 trở đi, đứng hàng thứ hai trong các ung thư sinh dục ở nữ giới về tỷ lệ mắc cũng như tỷ lệ tử vong. Nhiễm HPV (Human Papillomavirus) là nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung. Có nhiều loại HPV gây ung thư cổ tử cung, trong đó HPV type 16 và 18 là hai loại thường gặp nhất (nguyên nhân của khoảng 70% trường hợp mắc). Hầu hết cả nam và nữ đều có thể nhiễm HPV. Vi rút này lây qua đường tình dục và có thể nhiễm ngay từ lần quan hệ tình dục đầu tiên. HPV lây nhiễm qua tiếp xúc da, niêm mạc dương vật với niêm mạc cổ tử cung, âm đạo. Bệnh âm thầm trải qua các giai đoạn từ lúc nhiễm HPV, gây nên những biến đổi bất thường ở tế bào cổ tử cung, các tổn thương tiền ung thư rồi đến ung thư, quá trình này kéo dài âm thầm, nhiều năm. Do đó, phụ nữ mắc ung thư cổ tử cung thường được phát hiện ở lứa tuổi từ 35 - 55. Ngoài HPV, các yếu tố khác phối hợp có thể tăng nguy cơ mắc bệnh như: quan hệ tình dục sớm hoặc với nhiều người, sinh nhiều con, vệ sinh sinh dục không đúng cách, viêm cổ tử cung mạn tính, nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục: Trichomonas, Chlamydiae trachomatis, Herpes simplex virus... Ung thư cổ tử cung là bệnh nguy hiểm nhưng nếu được phát hiện sớm và xử trí kịp thời có thể gần như điều trị khỏi hoàn toàn. Việc làm xét nghiệm tế bào cổ tử cung định kỳ sẽ giúp những phụ nữ tránh được căn bệnh nguy hiểm này.
|
Tư vấn làm xét nghiệm ThinPrep Pap để sàng lọc ung thư cổ tử cung cho người bệnh
tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh |
Trước đây, xét nghiệm ung thư CTC được thực hiện bằng phương pháp truyền thống - Pap Smear. Phương pháp này bỏ sót tới 80% tế bào và các tế bào chồng chất lên nhau, lẫn trong hồng cầu, bạch cầu và chất nhầy nên độ nhạy, độ đặc hiệu thấp. Nhằm tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận dịch vụ y tế hiện đại trong tầm soát sớm căn bệnh nguy hiểm này, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh chính thức đưa phương pháp xét nghiệm sàng lọc ung thư CTC Thinprep Pap Test vào phục vụ công tác chẩn đoán và điều trị. Thinprep Pap Test được Cơ quan Quản lý thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) chứng nhận từ tháng 5/1996. Phương pháp này hiện đang được sử dụng phổ biến tại Mỹ, châu Âu cũng như các nước trong khu vực. Thinprep có nhiều ưu điểm vượt trội như làm tăng độ nhạy và độ đặc hiệu trong phát hiện các tế bào tiền ung thư, đặc biệt là các tế bào biểu mô tuyến, một loại tế bào ung thư rất khó phát hiện. Theo các nghiên cứu, phương pháp Thinprep giúp tăng 55% số phát hiện tế bào nguy cơ ung thư cao so với phương pháp Pap truyền thống. Phương pháp Thinprep đồng thời mang lại sự cải thiện rõ rệt về tính đồng đều tế bào trong công đoạn lấy mẫu, giúp việc phát hiện các tổn thương tế bào tiền xâm nhập nhanh và chính xác hơn.
Khi áp dụng phương pháp Thinprep sẽ giúp giảm đáng kể tỷ lệ xét nghiệm âm tính giả, đặc biệt tăng tỷ lệ phát hiện các tổn thương của tế bào biểu mô tuyến, giúp chẩn đoán chính xác ung thư CTC giai đoạn sớm, mang lại hiệu quả điều trị cao, giảm chi phí điều trị ung thư CTC. Việc tầm soát ung thư CTC bằng phương pháp mới này được thực hiện khá đơn giản, như khám phụ khoa bình thường. Người khám bệnh được lấy mẫu đi xét nghiệm, bảo quản, xét nghiệm đúng tiêu chuẩn. Tính đến nay, hàng nghìn phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tiếp cận dịch vụ thông qua các hoạt động truyền thông tại cộng đồng. Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã thực hiện được hơn 150 xét nghiệm Thinprep. Trong đó, đã phát hiện một số ca bệnh có sự thay đổi tế bào, cần phải theo dõi. Việc phát hiện sớm các tổn thương này giúp quá trình điều trị đơn giản và hiệu quả.
Để Dự phòng và kiểm soát ung thư cổ tử cung BSCKI Tô Thị Bích Nga cho biết: Tiêm vắc-xin HPV là biện pháp dự phòng cấp 1 ung thư cổ tử cung do vắc xin này sẽ kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể sản xuất ra kháng thể chống lại HPV gây ung thư cổ tử cung, có hiệu quả bảo vệ cao. Hiện có hai loại vắc xin HPV, vắc xin Gardasil được chỉ định cho trẻ em gái và phụ nữ trong độ tuổi 9-26 tuổi để phòng ngừa ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản, mụn cóc sinh dục và bệnh lý do nhiễm 4 type vi rút HPV 6, 11, 16 và 18 và vắc xin Cervarix được chỉ định cho trẻ em gái và phụ nữ trong độ tuổi 10-25 tuổi, nhằm phòng ngừa các tổn thương tiền ung thư ác tính và ung thư cổ tử cung gây ra bởi một số týp HPV có khả năng gây ung thư. Biện pháp dự phòng bằng tiêm vắc xin không thay thế cho biện pháp sàng lọc tổn thương cổ tử cung. Bên cạnh đó cần sử dụng các biện pháp quan hệ tình dục an toàn; khám và điều trị kịp thời các bệnh lý viêm nhiễm phụ khoa; sàng lọc phát hiện những tổn thương tiền ung thư, ung thư, xét nghiệm HPV. Phụ nữ cần được khám sàng lọc ung thư CTC mỗi năm một lần ở độ tuổi 21 đến 30. Sau tuổi 30, phụ nữ nên làm kết hợp cả hai xét nghiệm HPV và ThinPrep Pap để phát hiện sớm và điều trị khỏi ung thư cổ tử cung./.
Nguyễn Hiền