Hằng năm, Bệnh viện Phổi tỉnh Phú Thọ tiếp nhận và điều trị 5-7% người bệnh mắc bệnh hen phế quản trên tổng số người bệnh điều trị. Đặc biệt khi thời tiết giao mùa, số lượt người bệnh nhập viện gia tăng nhiều hơn so với bình thường.
Bác sĩ Bệnh viện Phổi tỉnh Phú Thọ đang khám cho người bệnh
BSCKI. Bùi Thị Xuân Ngà - Trưởng khoa Hô hấp, Bệnh viện Phổi tỉnh cho biết: Cơn hen xảy ra khi phế quản của người người bệnh vốn rất nhạy cảm tiếp xúc với các yếu tố kích thích, biểu hiện qua các triệu chứng như khó thở, khò khè, tức ngực và ho. Có rất nhiều tác nhân khởi phát cơn hen phế quản trong đó các tác nhân dị ứng là nguyên nhân thường gặp nhất. Các tác nhân gây dị ứng có thể là: Dị nguyên đường hô hấp thường là bụi nhà, phấn hoa, nấm mốc, lông động vật, khói thuốc lá; những chất trong công nghiệp như bụi kim loại, khói xăng dầu, hơi sơn,…; dị nguyên thực phẩm là các loại hải sản (tôm, cá, sò,… ), trứng, thịt gà, lạc. Một số loại thuốc cũng có thể là yếu tố khởi phát cơn hen. Tác nhân nhiễm khuẩn: Các bệnh lý nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như: viêm mũi, viêm xoang, viêm họng, viêm amiđan… là một trong những nguyên nhân gây ra cơn hen ở người bệnh có cơ địa dị ứng. Bên cạnh đó cũng có thể kể đến các tác nhân không dị ứng như di truyền; yếu tố tâm lý hay gặp tình trạng lo âu, căng thẳng, sang chấn tâm lý...
Hen phế quản thường có một số triệu chứng báo trước như hắt hơi, sổ mũi, ngứa mắt, ho khan hoặc buồn ngủ. Triệu chứng khi phát bệnh phổ biến nhất là ho, khó thở thành cơn về đêm hoặc khi thay đổi thời tiết. Cơn khó thở kéo dài 5-15 phút, có khi hàng giờ, hàng ngày. Sau đó giảm dần và kết thúc là một trận ho và khạc đờm. Đờm dãi màu trong quánh và dính. Sau cơn hen thì hết các triệu chứng hoặc khi thở ra, có tiếng cò cử mà bản thân bệnh nhân và người khác cũng nghe thấy. Hen phế quản rất nguy hiểm, diễn biến nhanh có thể đe dọa tính mạng của người bệnh. Người bệnh khi lên cơn hen không thể hít đủ không khí để cung cấp oxy cho cơ thể. Nếu không có thuốc cắt cơn hen hoặc không được can thiệp cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến suy hô hấp, hôn mê, mất ý thức, thậm chí tử vong. Những loại thuốc có tác dụng nhanh chóng được các bác sĩ khuyên dùng là Albuterol (Ventolin HFA, ProAir HFA,…). Nếu người bệnh tiếp tục khò khè, khó thở sau điều trị hoặc có triệu chứng của cơn hen ác tính (khó thở tăng dần, cơn hen không dứt, khó nói do khó thở…) thì cần gọi ngay cấp cứu hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí và điều trị kịp thời. Trường hợp trẻ em hoặc những người gặp vấn đề khi sử dụng dạng hít, xịt có thể sử dụng dạng khí dung. Việc sử dụng thuốc nên lặp lại sau 20 phút nếu tình trạng khó thở không giảm.
Để chủ động phòng ngừa bệnh, BSCKI. Bùi Thị Xuân Ngà - Trưởng khoa Hô hấp, Bệnh viện Phổi tỉnh khuyến cáo người bệnh hen phế quản nên tránh xa thuốc lá và những khu vực nhiều khói thuốc, hạn chế đến những nơi bị ô nhiễm không khí; vệ sinh vật dụng cá nhân như chăn ga gối đệm thường xuyên, hạn chế sử dụng các vật dụng có nguy cơ trở thành “ổ” bụi như rèm cửa, thảm lau nhà…; không nuôi chó, mèo, chim cảnh và các con thú khác trong nhà. Hen phế quản là bệnh liên quan nhiều đến việc thay đổi thời tiết, môi trường sống. Vì vậy, người bệnh hen phế quản phải chú ý giữ gìn sức khỏe, nhất là khi giao mùa, dễ mắc các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp do nhiễm vi khuẩn, virus, cảm cúm... làm phế quản co thắt dẫn đến cơn hen cấp. Hen phế quản có thể kiểm soát tốt nếu được điều trị đúng cách, theo dõi chặt chẽ. Chỉ dùng thuốc cắt cơn khi có cơn hen và sử dụng thuốc dự phòng đều đặn ngay cả khi không còn triệu chứng của hen, tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ./.
Hoàng Oanh