I-ốt là một vi chất rất quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ và thể chất con người. I-ốt là vi chất để tuyến giáp tổng hợp các hormon điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, phát triển hệ sinh dục và các bộ phận trong cơ thể như: tim mạch, tiêu hóa... Đặc biệt, I-ốt có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của não và hệ thần kinh ở thời kỳ bào thai.

Thiếu I-ốt dẫn đến thiếu hoormon tuyến giáp và gây ra nhiều rối loạn khác nhau: Bướu cổ, khuyết tật bẩm sinh, thiểu năng trí tuệ, đần độn, cơ thể chậm phát triển, mệt mỏi, giảm khả năng lao động... Khi cơ thể bị thiếu I-ốt, tuyến giáp làm việc nhiều hơn để tổng hợp thêm nội tiết tố giáp trạng, lâu ngày dẫn đến tuyến giáp to lên, gây ra bướu cổ. Bướu cổ là cách thích nghi của cơ thể để bù lại một phần thiếu I-ốt, khi kích thước to có thể chèn ép đường thở, đường ăn uống, gây khó thở, nghẹn và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Trẻ em và phụ nữ mang thai là những đối tượng rất dễ bị thiếu I-ốt do nhu cầu tăng cao. Thiếu I-ốt ở phụ nữ trong thời kỳ mang thai có thể gây ra sảy thai tự nhiên, thai chết lưu, đẻ non, nếu thiếu I-ốt nặng trong giai đoạn mang thai trẻ sinh ra dễ bị câm, điếc, thiểu năng tuyến giáp, đần độn về trí tuệ và các dị tật bẩm sinh khác. Trẻ sơ sinh có thể bị các khuyết tật bẩm sinh như liệt tay hoặc chân, nói ngọng, điếc, câm, mắt lác…

Thiếu I-ốt ở trẻ em sẽ gây chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng, nghễnh ngãng... Trong một số trường hợp nặng, trẻ có thể bị đần độn, liệt cứng hai chân. Trẻ bị thiếu I-ốt không thể đạt kết quả tốt trong học tập. Thiếu I-ốt ở người lớn gây ra bướu cổ với các triệu chứng như mệt mỏi, không linh hoạt và giảm khả năng lao động.

Sử dụng muối I-ốt đúng cách.

Để bù đắp lượng I-ốt bị thiếu hụt trong thực phẩm, người ta trộn I-ốt vào các gia vị mặn như muối, nước mắm, bột canh, xì dầu….

Muối I-ốt không làm thay đổi mùi vị thức ăn mà hoàn toàn như muối thường; kể cả khi dùng để muối dưa, muối cà cũng phải nên dung muối I-ốt. Lượng I-ốt được trộn vào muối an toàn cho cả người không thiếu I-ốt.

Tuy nhiên, I-ốt trong muối có thể bị hao hụt qua quá trình bảo quản và chế biến (mất khoảng 20% khi chiên hoặc nướng, 50% khi luộc…). Vì vậy, khi dùng muối I-ốt chúng ta hãy lưu ý:

– Chọn bao bì muối I-ốt có nhãn hiệu in rõ ràng, thông tin đầy đủ, bao bì còn nguyên vẹn.

– Giữ muối I-ốt nơi khô ráo, tránh ánh sáng mặt trời, dùng xong buộc kín miệng túi hoặc để muối trong lọ đậy nắp kín để tránh I-ốt bị bay hơi.

– Không rang muối I-ốt.

– Khi ướp thức ăn, bỏ một ít muối I-ốt trước, sau khi nấu chín thì  bỏ thêm muối vào cho vừa đủ.

– Nên cho muối I-ốt vào thức ăn sau khi đã nấu chín./.

Vân Anh tổng hợp