Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ não, là một trong những bệnh lý phổ biến nhất hiện nay và cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm trên thế giới có hơn 5 triệu người bị đột quỵ. Tại Việt Nam có gần 200.000 người mắc mới, trong đó 100.000 người tử vong vì đột quỵ mỗi năm. Tai biến mạch máu não có thể để lại những di chứng vô cùng nguy hiểm cho người bệnh. Chính vì vậy, việc phòng chống tai biến mạch máu não cần được thực hiện ngay từ ban đầu.
Ths. Bs. Nguyễn Quang Ân - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện đa khoa tỉnh chia sẻ về một trường hợp đột quỵ: người bệnh Nguyễn T.N (70 tuổi, phường Vân Cơ, TP. Việt Trì) có tiền sử tăng huyết áp, nhập viện trong tình trạng hôn mê, méo miệng, liệt nửa người bên trái. Khi nhập viện, các bác sĩ nhận định người bệnh bị đột quỵ não vào giờ thứ 2 từ khi khởi phát triệu chứng và được tiến hành ngay quy trình cấp cứu đột quỵ. Kết quả chẩn đoán người bệnh bị tắc mạch não giữa bên phải, nguy cơ diễn biến nặng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Người bệnh được các bác sỹ can thiệp mạch kịp thời, đúng thời điểm. Kết quả ngày thứ 5 sau can thiệp mạch máu não người bệnh đã tỉnh táo, nói chuyện bình thường, khôi phục vận động, sức khỏe ổn định. Đây là một trong những ca can thiệp mạch não thành công tại Bệnh viện đa khoa tỉnh trong thời gian vừa qua, đánh dấu bước tiến lớn trong chuyên ngành đột quỵ và chẩn đoán hình ảnh - can thiệp mạch ngay tại tỉnh nhà, mở ra cơ hội cho người bệnh bị nhồi máu não không mất đi thời gian vàng, bởi vì đối với đột quỵ thiếu máu não thời gian điều trị tốt nhất là trong vòng 4,5 giờ đầu từ khi khởi phát triệu chứng thì người bệnh mới có cơ hội hồi phục tốt.
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não xảy ra khi máu nuôi dưỡng não bị dừng đột ngột. Có hai dạng đột quỵ do tắc mạch hay còn gọi là nhồi máu não và do vỡ mạch hay còn gọi là chảy máu não. Khi đột quỵ xảy ra, tùy mức độ mà người bệnh có thể gặp nguy hiểm khác nhau, nặng nhất là tử vong và hầu hết các trường hợp đều để lại các di chứng nặng nề nếu không điều trị kịp thời. Trung bình mỗi năm tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh khám, quản lý và điều trị cho 700 người bệnh ngoại trú và trên 100 người bệnh điều trị nội trú. Trong đó có nhiều người bệnh nặng, có các biến chứng lâu dài do liệt nửa người gây ra như (loét do tì đè, viêm phổi, nhiễm khuẩn đường tiết niệu, teo cơ, co rút cơ…) ảnh hưởng đến chất lượng sống của người bệnh, có thể khiến người bệnh tàn tật suốt đời nếu không được phòng ngừa, chăm sóc và phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não đúng cách. Chưa kể chi phí điều trị và nguy cơ tái phát bệnh là rất cao. Điều đó làm gia tăng gánh nặng lên người bệnh, gia đình và toàn xã hội.
Ths. Bs. Nguyễn Quang Ân cùng chuyên gia và các bác sỹ Trung tâm đột quỵ - Bệnh viện Đa khoa tỉnh
thăm khám cho người bệnh
Nguyên nhân của bệnh đột quỵ phần lớn xảy ra với những người uống nhiều bia rượu, hút thuốc lá, béo phì, lười vận động, người có tiền sử tăng huyết áp, bệnh tim mạch... Theo Ths. Bs. Nguyễn Quang Ân, việc phòng chống tai biến mạch máu não cần được thực hiện ngay từ ban đầu. Trong đó, chế độ dinh dưỡng và chế độ sinh hoạt có tác động không nhỏ đến việc ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh. Người dân nên hạn chế ăn mặn, giảm tối đa lượng muối cho vào thực phẩm; hạn chế các đồ ăn được chế biến sẵn vì các đồ ăn này thường chứa hàm lượng muối cao; hạn chế không uống rượu bia, không hút thuốc lá; không nên suy nghĩ căng thẳng, làm việc nghỉ ngơi, thư giãn hợp lý; tránh thay đổi nhiệt độ cơ thể một cách đột ngột; tăng cường các hoạt động thể lực sẽ làm cải thiện tình trạng tim mạch và làm cải thiện các yếu tố nguy cơ tim mạch như rối loạn lipid máu, béo phì và tăng huyết áp; cần khám tại các cơ sở y tế nếu đột ngột thấy xuất hiện triệu chứng của bệnh tai biến mạch máu não như đau đầu, chóng mặt, khó thở, mệt mỏi, sau đó mất đi mà không rõ nguyên nhân để được kiểm tra, phát hiện và điều trị kịp thời.
Cũng theo Ths. Bs. Nguyễn Quang Ân, khi người bệnh có dấu hiệu bị đột quỵ như: méo miệng, nói khó, yếu tay chân một bên thì cần đưa đến các cơ sở y tế có chuyên khoa cấp cứu đột quỵ trong thời gian sớm nhất (trong vòng 4,5 giờ đầu từ khi khởi phát) để được chẩn đoán và chữa trị kịp thời, giảm tỷ lệ biến chứng và tử vong cho người bệnh./.
Hồng Hà