Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hằng năm có khoảng 0,5-1,5 tỉ người có thể mắc bệnh cúm và khoảng 250.000-500.000 trường hợp tử vong trên khắp thế giới. Cứ 1 phút trên thế giới lại có 1 người tử vong do bệnh cúm gây nên. Trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng dễ nhiễm cúm nhất và có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng như viêm tai giữa, viêm mũi họng và viêm phổi, thậm chí tử vong.
Tại Việt Nam chưa ghi nhận chủng vi rút cúm mới cũng như chưa có sự đột biến gen làm tăng độc tính hay gây kháng thuốc ở các chủng vi rút cúm lưu hành trên người. Các chủng vi rút cúm được ghi nhận chủ yếu là vi rút cúm A(H1N1) và vi rút cúm B. Tuy nhiên, Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhất là đối với miền Bắc, nhiệt độ thay đổi thất thường cùng với ô nhiễm môi trường tạo điều kiện thuận lợi cho vi rút cúm dễ dàng phát triển và lan truyền; bên cạnh đó, sự giao thương ngày càng gia tăng giữa các khu vực, vùng miền và trên thế giới cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh cúm. Dự báo trong thời gian tới, số người mắc bệnh cúm có thể gia tăng trên toàn quốc, nhất là trong thời điểm giao mùa thu đông, đông xuân và dịp Tết Nguyên Đán, lễ hội.
Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tiêm vắc xin phòng bệnh cho trẻ
Theo Cục Y tế dự phòng, năm 2019, số ca mắc cúm và tử vong do cúm trong cả nước thấp hơn so với năm 2018, cụ thể như sau: 11 tháng năm 2019 ghi nhận 408.907 trường hợp mắc cúm, 10 trường hợp tử vong (giảm 10,4% số mắc và giảm 02 trường hợp tử vong so với cùng kỳ 11 tháng năm 2018). Tại các bệnh viện tuyến cuối, đặc biệt là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh có gia tăng số trường hợp cúm nhập viện do người dân các tỉnh đến trực tiếp khám bệnh mà không qua các bệnh viện tuyến trước, mặc dù mắc bệnh ở mức độ nhẹ.
Bệnh cúm thông thường bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2-7 ngày, nhưng đối với trẻ em, người già sức đề kháng kém, đặc biệt là người có bệnh mãn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch ... bệnh cúm có thể diễn biến nặng hơn, dễ biến chứng và có thể dẫn đến tử vong nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.
Để chủ động phòng chống bệnh cúm, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa sau đây:
1. Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi; thường xuyên rửa tay với xà phòng với nước sạch; vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.
2. Giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất dinh dưỡng để nâng cao thể trạng.
3. Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết; sử dụng khẩu trang y tế khi cần thiết.
4. Người dân không nên tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc kháng vi rút (như thuốc Tamiflu) mà cần phải theo hướng dẫn và có chỉ định của thầy thuốc.
5. Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.
Bên cạnh đó, việc tiêm vắc xin cúm là biện pháp phòng cúm và các biến chứng của cúm gây ra hiệu quả nhất. Theo khuyến cáo của Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC), tất cả mọi người nên tiêm vắc xin phòng cúm hằng năm, nhất là trước thời điểm mùa cúm xảy ra. Tại Việt Nam, bệnh cúm có thể xuất hiện quanh năm, đỉnh của dịch cúm mùa vào khoảng tháng 3-4 và tháng 9-10 hằng năm. Do vậy, việc tiêm vắc xin phòng cúm cần được thực hiện vào trước những thời gian này để tạo miễn dịch tốt nhất.
Lịch tiêm phòng cúm cụ thể cho từng nhóm:
Trẻ em từ 6 đến 35 tháng tuổi: tiêm liều 0,25ml.
Người lớn và trẻ em từ 36 tháng tuổi trở lên: tiêm liều 0,5 ml.
Trẻ em dưới 9 tuổi nếu trước đây chưa bị cúm hoặc chưa từng tiêm vắc xin cúm thì nên tiêm 2 mũi. Mũi 2 cách mũi 1 tối thiểu 1 tháng.
Tiêm phòng cúm cần thực hiện mỗi năm một lần vì thời gian miễn dịch trung bình của vắc xin là một năm. Ngoài ra, các loại vi rút gây bệnh cúm cũng thay đổi hằng năm và thành phần vắc xin phòng cúm cũng thường xuyên được điều chỉnh để phù hợp các các chủng vi rút xuất hiện theo từng thời điểm./.
Hoàng Nga