|
Diễu hành hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá |
Tại Việt Nam, theo thống kê tại Bệnh viện K, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc là 96,8%. Khi hút thuốc lá, hoặc sống chung với người hút thuốc, khói thuốc hít qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh tim mạch, viêm nhiễm đường hô hấp, gây tổn thương trong lòng mạch máu. Ngoài ra hút thuốc lá còn làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh ở nam giới; tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú đối với phụ nữ; dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng đối với trẻ em. Ở nước ta, mỗi năm có 40.000 người tử vong vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá và 33 triệu người không hút thuốc lá bị ảnh hưởng do hít khói thuốc thụ động. Nghiên cứu của Viện Chiến lược và chính sách y tế năm 2011 cũng cho thấy bệnh tật và tử vong sớm do dùng thuốc lá chiếm 12% tổng gánh nặng bệnh tật tại Việt Nam. Theo Tổ chức Y tế thế giới, số trường hợp tử vong do các bệnh không lây nhiễm tại Việt nam chiếm 75% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích, mà một trong những nguyên nhân là do tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao.
Cùng với các tổn thất về sức khỏe, sử dụng thuốc lá cũng gây ra các tổn thất về kinh tế và là một trong những nguyên nhân của sự nghèo đói. Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam do WHO thực hiện cho thấy, năm 2015, số tiền người dân Việt Nam chi mua thuốc lá là 31.000 tỷđồng. Bên cạnh đó, tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm ở 5 nhóm bệnh trong số 25 bệnh do sử dụng thuốc lá gây ra (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa-hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) là hơn 23.000 tỉ đồng/năm.
Với những tác hại rất lớn do thuốc lá gây ra, WHO kêu gọi các quốc gia ưu tiên thúc đẩy các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá, lồng ghép hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá trong các chương trình thực hiện mục tiêu phát triển bền vừng đến năm 2030; đồng thời khuyến khích sự tham gia rộng rãi của các tổ chức, cá nhân vào hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL).
Với mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng, giảm tỷ lệ mắc và tử vong do các căn bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá, Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đề nghị UBND các tỉnh, thành phố đưa nội dung PCTHTL vào kế hoạch hoạt động hằng năm; đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị; hạn chế hoặc không hút thuốc trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước. Đồng thời, chỉ đạo lồng ghép phong trào xây dựng Làng Văn hóa - Sức khoẻ với xây dựng cộng đồng dân cư không có người hút thuốc lá, thuốc lào, xây dựng cộng đồng dân cư không thuốc lá. Thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành; lồng ghép việc kiểm tra tình hình thực hiện Luật PCTHTL trong các đoàn kiểm tra liên ngành trên địa bàn quản lý.
Bộ trưởng Bộ Y tế cũng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo các sở, ban, ngành, cơ quan truyền thông trên địa bàn thực hiện tuyên truyền các quy định của Luật PCTHTL. Nội dung truyền thông tập trung vào quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc, trường học, cơ sở y tế, khách sạn, các nơi làm việc trong nhà của nhà hàng, bến tàu, bến xe, nhà ga, trên các phương tiện giao thông công cộng; quyền và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, địa phương, người quản lý các địa điểm cấm hút thuốc lá; quyền và nghĩa vụ của công dân trong PCTHTL; nghĩa vụ của người hút thuốc lá…
Hiểu rõ ảnh hưởng của thuốc lá đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, tại tỉnh Phú Thọ, trong những năm qua, công tác lãnh đạo, chỉ đạo Phòng, chống tác hại thuốc lá được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong tỉnh. Sau 2 năm thực hiện, các hoạt động PCTHTL đã được triển khai và bước đầu thu được những kết quả khích lệ. Hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá trở thành một trong những vấn đề quan trọng trong chương trình bảo vệ và nâng cao sức khỏe cộng đồng, nhiều hoạt động đã được triển khai thực hiện như: đẩy mạnh truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá; tăng cường năng lực cho cán bộ tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá thông qua các lớp tập huấn, chương trình đào tạo, hội thảo; xây dựng kế hoạch nghiên cứu, đánh giá khoa học tiến tới thiết lập hệ thống giám sát, đánh giá hậu quả của việc sử dụng thuốc lá và phơi nhiễm với khói thuốc lá. Đến nay hầu hết các cơ quan, đơn vị đều treo biển cấm hút thuốc, biển cảnh báo xử phạt; phổ biến nội quy không hút thuốc lá trong cơ quan; đưa nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm; đưa quy định cấm hút thuốc nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị; đưa tiêu chí không hút thuốc tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn thi đua khen thưởng của công chức, viên chức, người lao động. Tỷ lệ cán bộ công chức hút thuốc có xu hướng giảm. Một số ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội đã tham gia tích cực và có sự phối hợp liên ngành trong các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá.
Tuy nhiên, việc thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá vẫn còn gặp nhiều khó khăn do người dân chưa nhận thức được mức độ tổn thất to lớn về sức khỏe, kinh tế và môi trường do thuốc lá gây nên. Đặc biệt, chưa nhận thấy thuốc lá là nguyên nhân dẫn đến nhiều căn bệnh gây chết người với cả người hút và người hít phải khói thuốc (người hút thuốc lá thụ động). Bởi vậy, tình trạng vi phạm quy định cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng còn khá phổ biến. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nam giới còn cao. Thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, vì vậy còn rất nhiều người hút thuốc lá gặp khó khăn trong việc bỏ thuốc lá.
Để công tác PCTHTL ngày càng hiệu quả, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội cần tăng cường công tác tuyên truyền trên các kênh thông tin đại chúng về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe con người để người dân hiểu cùng thực thi; phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá; duy trì kết quả xây dựng mô hình “Môi trường không khói thuốc lá” tại các cơ quan hành chính, các đơn vị trường học, các cơ sở y tế, nhà hàng trên địa bàn tỉnh. Theo đó, phấn đấu thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc. Các Sở, ban, ngành cần nỗ lực hơn nữa trong công tác phòng chống tác hại của thuốc lá, xây dựng nội quy, quy định cấm hút thuốc lá thành quy chế của cơ quan, đơn vị, đưa quy định này vào công tác thi đua khen thưởng; tiếp tục tăng cường phối hợp liên ngành trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá./.
Hồng Hà
Trung tâm TTGDSK