Suy tuyến thượng thận là tình trạng tuyến thượng thận sản xuất giảm glucocorticoid hoặc mineralcorticoid hoặc cả hai, dẫn đến rối loạn các quá trình chuyển hóa trong cơ thể, với những biến chứng nặng nề như suy tuyến thượng thận cấp, suy kiệt rối loạn điện giải nặng, nhiễm trùng cơ hội, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh, thậm chí gây tử vong. Trong thực tế, suy tuyến thượng thận thứ phát chủ yếu do lạm dụng thuốc corticoid kéo dài không có kiểm soát để điều trị các bệnh lý xương khớp, bệnh về máu, hen phế quản… Nguy hiểm nhất là các trường hợp tự ý lạm dụng các thuốc không rõ nguồn gốc để giảm đau, chống dị ứng.
Vừa qua, Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ đã tiếp nhận và điều trị cho người bệnh N.T Đ., 64 tuổi, xã Hồng Đà, huyện Tam Nông, có tiền sử đái tháo đường điều trị theo đơn ngoại trú và đau xương khớp nhiều năm, tự điều trị bằng nhiều loại thuốc tê giảm đau không rõ nguồn gốc.
Cách ngày nhập viện khoảng 3 ngày, người bệnh thấy mệt mỏi nhiều, buồn nôn, khó thở, ho khạc đờm nhiều. Người bệnh nhập viện trong tình trạng tỉnh, tiếp xúc chậm, đau mỏi xương khớp, yếu mỏi cơ, khó thở sau những cơn ho, có hội chứng Cushing: béo vùng trung tâm, mặt to tròn, rậm lông vùng ria mép, da mỏng có nhiều đám xuất huyết, hội chứng nhiễm trùng rõ.
Xuất huyết dưới da cảng tay người bệnh Hình ảnh mô tả hai tuyến thượng thận
Ngay khi tiếp nhận, người bệnh được các bác sỹ thăm khám, chỉ định xét nghiệm máu đánh giá các chỉ số về đường máu, chức năng gan thận, cortisol máu, hormone tuyến giáp và chụp cắt lớp vi tính lồng ngực. Qua thăm khám và kết quả xét nghiệm, cận lâm sàng, người bệnh được chẩn đoán: Suy tuyến thượng thận do thuốc – Rối loạn điện giải – Viêm phổi – Đái tháo đường Type 2 và được điều trị theo đúng phác đồ của Bộ Y tế.
Sau 10 ngày điều trị tích cực, tình trạng người bệnh tiến triển tốt, đỡ mệt mỏi, đỡ ho, không buồn nôn, không khó thở, kiểm soát được đường huyết và được chỉ định xuất viện, tiếp tục dùng thuốc theo đơn và khám hàng tháng theo hẹn.
Theo các bác sỹ chuyên khoa Nội tiết, biểu hiện lâm sàng của suy tuyến thượng thận do thuốc tùy thuộc vào căn nguyên, thời gian dùng thuốc và cường độ sản xuất quá mức glucocorticoid. Người bệnh thường có các triệu chứng: Khó chịu, yếu mệt, đau cơ, sút cân, chóng mặt, buồn nôn, ói mửa, trầm cảm, béo phì vùng trung tâm tăng dần bao gồm mặt, cổ, bụng, ngực, mặt tròn đỏ, rối loạn chức năng tuyến sinh dục, teo da và bầm tím ngoài da, kinh nguyệt không đều, tăng huyết áp, rậm lông và trứng cá, thiểu xương, loãng xương, gãy xương…
Khi có các triệu chứng trên, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để khám và chẩn đoán, điều trị kịp thời, tránh suy tuyến thượng thận cấp gây nguy hiểm đối với tính mạng.
Phương Dung – Trà My