Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo: Một người trưởng thành chỉ nên dùng không quá một thìa cà phê muối tương đương 5g/ngày, trẻ nhỏ dưới một tuổi dưới 1,5g và trẻ sơ sinh là dưới 0,3g muối/ngày. Trong khẩu phần ăn hằng ngày, lượng muối có từ hai nguồn: từ tự nhiên có trong thực phẩm và chủ yếu từ việc bổ sung thêm muối cùng các gia vị mặn khi chế biến, chấm thức ăn. Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, 81% lượng muối tiêu thụ hằng ngày tại nước ta chủ yếu là từ muối và các gia vị trong quá trình chế biến, nấu nướng và khi ăn, 11% muối từ thực phẩm chế biến sẵn, trong thực phẩm tự nhiên chỉ chiếm 7%. Bột canh và nước mắm là nguồn chính cung cấp muối hàng ngày, cùng với mì chính và muối tinh.
Ăn quá 5g muối mỗi ngày sẽ làm tăng trương lực thành mạch, ứ nước trong tế bào, tăng sức cản ngoại vi gây tăng huyết áp. Trong thực tế, mức tiêu thụ muối trung bình của người Việt Nam là 9,4g/ngày, trong khi Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo chỉ nên sử dụng 5g/ngày. Ăn nhiều muối là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đồng thời tăng nguy cơ suy thận, loãng xương và ung thư đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư dạ dày.
Tăng huyết áp là nguy cơ hàng đầu gây ra biến cố và tử vong do các bệnh tim mạch. Việt Nam hiện có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp, tức là cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người mắc. Tăng huyết áp là nguyên nhân chủ yếu gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận làm cho hàng trăm ngàn người bị liệt, tàn phế hoặc mất sức lao động mỗi năm. Các bệnh tim mạch này đang là nguyên nhân tử vong số một tại Việt Nam, chiếm tới 31% tổng số ca tử vong toàn quốc. Số liệu cũng cho thấy trên thế giới đa số những người tử vong do bệnh dịch COVID-19 đều có bệnh nền như tăng huyết áp, bệnh tim mạch hoặc các bệnh mạn tính khác. Đặc biệt, trong 12 triệu người mắc tăng huyết áp ở cộng đồng thì có tới gần 60% chưa được phát hiện và trên 80% chưa được quản lý điều trị theo quy định.
Thực hiện lối sống lành mạnh: Không hút thuốc lá, không uống rượu/bia, hoạt động thể lực hợp lý là biện pháp chính để phòng ngừa cũng như hỗ trợ điều trị tăng huyết áp. Đặc biệt, cần thực hiện chế độ ăn hạn chế muối ngay từ khi còn trẻ để phòng ngừa tăng huyết áp. Tổ chức Y tế Thế giới cũng khuyến cáo, hạn chế lượng muối đưa vào cơ thể giúp người tăng huyết áp kiểm soát huyết áp tốt hơn.
Một số cách để giảm lượng muối ăn đưa vào cơ thể: Giảm dần gia vị khi nấu ăn như lựa chọn thực phẩm, khi đó có thể dùng các loại gia vị khác như vị chua, cay, hoặc các loại rau thơm để phối hợp chế biến, tăng vị ngon của thực phẩm; hạn chế ăn những thực phẩm chế biến sẵn như giò, chả, xúc xích, mì tôm, thịt hộp, dưa, cà... vì những thực phẩm này đã sử dụng nhiều muối trong quá trình chế biến; hạn chế dùng gia vị có muối khi chấm trực tiếp trên bàn ăn như nước mắm, các loại mắm tôm, tép, tương cà chua, hoặc các loại nước sốt pha sẵn, tất cả các loại đó đều có chứa muối, vì vậy cần nếm trước, hoặc xem lượng muối trên nhãn mác thực phẩm khi sử dụng. Ngoài ra, khi đi ăn ở các quán ăn, nhà hàng, luôn nhớ kiểm soát lượng muối, vì thường dân ta vẫn có thói quen ăn mặn, nên các quán ăn thường nấu hơi đậm, do vậy, lượng muối ăn vào sẽ cao./.
Hoàng Nga