Một trong những bệnh phổ biến thường gặp do hút thuốc lá là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 90% bệnh nhân mắc COPD do nguyên nhân từ hút thuốc lá. Người mắc bệnh COPD có chất lượng cuộc sống giảm sút nghiêm trọng và có nguy cơ dẫn đến tàn phế, tử vong cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp dai dẳng và giới hạn luồng khí, là hậu quả của những bất thường của đường thở và/hoặc phế nang thường do phơi nhiễm với các phân tử hoặc khí độc hại, trong đó khói thuốc lá, thuốc lào là yếu tố nguy cơ chính, ô nhiễm không khí và khói chất đốt cũng là yếu tố nguy cơ quan trọng gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. COPD thường xảy ra ở những người trên 40 tuổi và những người có tiền sử hút thuốc, giai đoạn nặng của COPD tập trung đa số ở người cao tuổi. Bệnh COPD làm suy giảm chức năng hô hấp, hạn chế khả năng hoạt động hằng ngày và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Người hút thuốc lá có tỷ lệ tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cao gấp 10 lần so với người không hút thuốc lá.
Tại tỉnh Phú Thọ, Bệnh viện Phổi tỉnh là nơi tiếp nhận và điều trị lượng lớn người bệnh COPD trong tỉnh. Đa phần người bệnh bị phổi tắc nghẽn mạn tính điều trị tại đây đều có liên quan đến thuốc lá, độ tuổi trung bình từ 50 trở lên. BSCKI. Nguyễn Mạnh Khang – Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi tỉnh Phú Thọ cho biết: “Các triệu chứng của COPD bao gồm: Các triệu chứng ho khạc đờm, khó thở dai dẳng và tiến triển nặng dần theo thời gian… Có nhiều yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của COPD, bao gồm tiếp xúc kéo dài với các chất ô nhiễm không khí và bụi. Tuy nhiên, hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu, gây ra khoảng 90% trường hợp COPD. Khói thuốc lá chứa các chất độc hại có ảnh hưởng đến chức năng phổi. Độc tố được hít trực tiếp vào phổi trong thời gian kéo dài có thể dẫn đến kích thích phổi nghiêm trọng, gây ra sự khởi đầu của COPD. Việc tiếp xúc với khói thuốc lá vẫn tiếp tục và lâu dài, phổi ngày càng bị tổn thương, dẫn đến tình trạng viêm và suy thoái”.
Các bác sỹ bệnh viện Phổi tỉnh Phú Thọ hướng dẫn bệnh nhân điều trị phục hồi chức năng cho người bệnh COPD
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, để phòng chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, nam giới không nên hút thuốc lá, thuốc lào; còn trẻ em, phụ nữ nên tránh bị tác động trực tiếp hoặc gián tiếp với khói thuốc lá, thuốc lào. Riêng với người cao tuổi đã mắc bệnh COPD, để phòng ngừa bệnh tái phát, giảm nguy cơ biến chứng nên hạn chế đến mức thấp nhất việc tiếp xúc với khói thuốc, các hóa chất, khói bụi độc hại. Ngoài ra, mỗi người nên tạo cho mình thói quen tập thể dục đều đặn hằng ngày, nhất là hít thở không khí trong lành trước và sau khi ngủ dậy. Còn với người bệnh COPD nên duy trì luyện tập các bộ môn thể thao như đạp xe, đi bộ... ở mức độ trung bình từ 30 - 60 phút/ngày, tùy theo khả năng. Với bệnh nhân nặng có thể giảm thời gian luyện tập, hoặc tập thở bằng cách hít sâu và thở mạnh ra hết sức... Ngoài việc luyện tập, người bệnh COPD cần có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, ăn đồ loãng, nóng, thức ăn mềm dễ hấp thu. Chế độ ăn cần đủ chất dinh dưỡng và bổ sung thêm nước hoa quả, trái cây, rau xanh. Người bệnh cần tuân thủ việc uống thuốc theo đúng sự chỉ dẫn của bác sĩ./.
Hiền Nguyễn