Bệnh cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính, xảy ra quanh năm nhưng thường tăng nhiều hơn về mùa đông xuân với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng vi rút cúm A(H3N2), cúm A(H1N1), cúm B và cúm C. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, lây nhanh qua đường hô hấp thông qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho khạc.
Bệnh cúm thông thường diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2-7 ngày, nhưng đối với trẻ em, người già sức đề kháng kém, đặc biệt là người có bệnh mạn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch ... thì bệnh cúm có thể diễn biến nặng hơn, dễ bị biến chứng và có thể dẫn đến tử vong nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc tiêm phòng vắc xin cúm đã được chứng minh làm giảm 60% bệnh tật liên quan đến cúm và giảm tỷ lệ tử vong do cúm đến 70 - 80%, như vậy cách tốt nhất để ngăn ngừa nhiễm bệnh và các biến chứng của bệnh cúm là tiêm phòng vắc xin cúm. Người đã tiêm phòng nếu mắc cúm có thể nhẹ hơn, thời gian bị bệnh ngắn hơn và ít tử vong hơn người chưa tiêm phòng.
WHO khuyến cáo các nhóm nguy cơ dưới đây cần được ưu tiên tiêm phòng cúm mùa khi mà đại dịch COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp:
- Nhân viên y tế: khuyến nghị là một trong những nhóm ưu tiên cao nhất để nhận vắc xin cúm trong mùa dịch COVID -19 nhằm để giảm thiểu sự lây lan của bệnh cúm từ nhân viên y tế sang những bệnh nhân dễ mắc bệnh và giảm gánh nặng cho hệ thống y tế.
- Người trên 65 tuổi.
- Phụ nữ có thai: là nhóm được ưu tiên để tiêm vắc xin phòng cúm.
- Những người có tiền sử bệnh nền như bệnh tiểu đường, cao huyết áp, HIV/AIDS, hen suyễn và bệnh tim hoặc phổi mạn tính,… có nguy cao mắc bệnh COVID-19 nặng, nên được ưu tiên tiêm phòng cúm để bảo vệ họ chống lại bệnh cúm và cũng để giảm thiểu nguy cơ bị lây nhiễm SARS-CoV-2 thông qua việc điều trị cúm.
- Trẻ em: đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi, không có nguy cơ cao bị COVID-19 nặng, nhưng vẫn là nhóm được ưu tiên tiêm phòng cúm vì có nguy cơ mắc bệnh cúm nặng, đặc biệt là trẻ em từ 6 tháng đến 2 tuổi.
Thời điểm tiêm phòng: Vì chủng vi rút cúm thay đổi hằng năm nên cần tiêm phòng vắc xin cúm mỗi năm trước khi vào mùa, tốt nhất nên tiêm vắc xin cúm vào khoảng tháng 9 và tháng 10 hằng năm. Tuy nhiên, vắc xin cúm vẫn có thể tiêm vào bất cứ lúc nào trong mùa cúm.
Để chủ động phòng chống bệnh cúm, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa sau đây:
- Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi; thường xuyên rửa tay với xà phòng với nước sạch; vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.
- Giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất dinh dưỡng để nâng cao thể trạng.
- Tiêm vắc xin cúm mùa để tăng cường miễn dịch phòng chống cúm.
- Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết; Sử dụng khẩu trang y tế khi cần thiết.
- Người dân không nên tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc kháng vi rút (như thuốc Tamiflu) mà cần phải theo hướng dẫn và có chỉ định của thầy thuốc.
- Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.
Nguyễn Hải