Nụ cười trẻ thơ hồn nhiên, trong trẻo là hình ảnh đẹp và tươi sáng nhất mà ai trong chúng ta cũng mong muốn nhìn ngắm mỗi ngày. Tưởng chừng việc những em bé cất tiếng cười giòn tan trên khuôn mặt rạng rỡ là điều thật giản đơn, đứa trẻ nào cũng có thể làm được. Nhưng với những em bé mang trên mình dị tật khe hở môi, vòm miệng thì điều này quả thật chẳng dễ dàng. Dị tật khe hở môi, vòm miệng là dị tật bẩm sinh vùng mặt rất phổ biến, tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ sinh ra bị sứt môi, hở vòm khoảng 1/700 đến 1/600 trẻ.
Có 2 nhóm nguyên nhân gây dị tật khe hở môi, vòm miệng ở trẻ là do di truyền từ cha mẹ sang con và nhóm nguyên nhân bên ngoài là những yếu tố tác động đến người mẹ trong thời kỳ mang thai, cụ thể là trong khoảng thời gian từ tuần lễ thứ 4 đến thứ 12 của thai kỳ (tia X; nhiễm Dioxin, Thalidomid; nhiễm Rubella, cúm…; sử dụng thuốc không đúng; hoặc tình trạng sức khỏe và thói quen sống của người mẹ lúc mang thai như bị stress, suy dinh dưỡng, béo phì, hút thuốc, uống rượu, …)
Dị tật khe hở môi, vòm miệng làm thay đổi cấu trúc giải phẫu, hình thể thẩm mỹ của mặt, gây ra những rối loạn chức năng về ăn uống, hô hấp, phát âm của trẻ, đồng thời tác động nặng nề đến tâm lý của bệnh nhi và gia đình. Tùy vào mức độ khe hở rộng hay hẹp, hoàn toàn hay không hoàn toàn mà một em bé bị sứt môi - hở vòm sẽ bị các ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt do khe hở làm biến dạng môi, mũi, xương ổ răng, xương hàm, xô lệch răng, sai khớp cắn. Ảnh hưởng các hoạt động chức năng như nghe kém, nói ngọng, khó bú, khó ăn. Gây xáo trộn tâm lý đứa trẻ: tự ti, mặc cảm, hận đời, bỏ học,…
BS Vương Phương Thảo, Khoa Mắt – Tai mũi họng – Răng hàm mặt, Bệnh viện Sản nhi tỉnh Phú Thọ cho biết: “Hiện tại, phẫu thuật là phương pháp duy nhất để điều trị di tật khe hở môi, vòm miệng cho trẻ. Trẻ cần được điều trị sớm bằng phương pháp phẫu thuật tạo hình khe hở môi, vòm miệng. Bệnh nhi bị sứt môi nên phẫu thuật từ 3 tháng trở lên khi cân nặng được khoảng 6kg. Đối với bệnh nhị bị hở hàm ếch, tùy theo hở toàn bộ hay 1 phần, phụ huynh nên cho trẻ phẫu thuật sớm từ 16 tháng tuổi trở lên và cân nặng khảng 9kg. Không nên để trẻ quá lớn mới đi phẫu thuật, vì sẽ ảnh hưởng đến việc bú, ăn và phát âm. Khe hở môi không nên để quá 6 tháng tuổi, khe hở hàm ếch không nên để quá 2 tuổi. Phẫu thuật thành công sẽ giúp các bé thoát khỏi những khó khăn trong ăn uống, sinh hoạt hàng ngày, mang lại sự tự tin, hàn gắn những tổn thương về thể chất và tinh thần cho các bé.
Theo BS Vương Phương Thảo thì từ 12/2021, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ đã làm chủ được kỹ thuật phẫu thuật, điều trị khe hở môi, vòm miệng. Việc thực hiện thành công kỹ thuật phẫu thuật này tại Bệnh viện mở ra hướng mới trong điều trị, phẫu thuật các dị tật bẩm sinh cho trẻ em, giúp cho người dân trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận được trực tiếp thụ hưởng các dịch vụ kỹ thuật cao mà không phải đi xa, tiết kiệm thời gian và chi phí điều trị cho người bệnh./.
Hà Hoài Thu